Karbon çelik kullandığımız birçok eşyada asıl ham madde olarak kullanılmaktadır, aşınmaya karşı en eğilimli olan çelik çeşididir bu yüzden de en az maliyeti olan ve en çok kullanılan perfore edilmiş metal ürünlerin ham maddesidir. Karbon çelik ham maddeler genellikle ya levhalar halinde veya rulo olarak bulunur. Karbon Çelik içinde bulundurduğu karbon sınıfa göre üç ana gruba ayrılmaktadır.
Bunlar;
Düşük Karbonlu Çelikler (%0.20): Makina parçaları, civata, somun ve inşaat malzemeleri yapımında kullanılmaktadır.
Orta Karbonlu Çelikler (%0.20 – %0.60): Makine, şaft, civata, somun, spiral ve yaprak yaylar, makas ve kesici diğer aletler, eğe, keser, ray, kazma, kürek ve gemi parçaları yapımında kullanılmaktadır.
Yüksek Karbonlu Çelikler (%.0.60 ve daha yüksek): Spiral ve yaprak yaylar, makas ve kesici diğer aletlerkepçe dişlisi, greyder bıçağı, keser, kazma ve kürek yapımında kullanılmaktadır.
%kalite | C | Si | Mn | P | S | Kullanım Alanları |
1010 | 0,08 0,13 |
0,15 0,35 |
0,30 0,60 |
0,040 | 0,050 | Cıvata,somun,konstrüksiyonda gövde olarak ıslah edilebilir makine parçaları imalatında |
1020 | 0,18 0,23 |
0,15 0,35 |
0,30 0,60 |
0,040 | 0,050 | Makinalar,civatalar,somunlar yapımında ısıl işlem uygulanabilir. |
1025 | 0,22 0,28 |
0,15 0,35 |
0,60 0,90 |
0,040 | 0,050 | Makinalar,civatalar,somunlar yapımında ısıl işlem uygulanabilir. |
1030 | 0,28 0,34 |
0,15 0,35 |
0,60 0,60 |
0,040 | 0,050 | Makinalar,dingiller,gemi şaftları,cıvata vs. yapımında |
1035 | 0,32 0,38 |
0,15 0,35 |
0,60 0,90 |
0,040 | 0,050 | Civatalar,taşıyıcı dingil,uskur mili,dişli çarklar yapımında .İndüksiyon ve alevle sertleştirilebilir. |
1040 | 0,37 0,44 |
0,15 0,35 |
0,60 0,90 |
0,040 | 0,050 | Transmisyon milleri,raylar,dişliler vs. yapımında .İndüksiyon ve alevle sertleştirilebilir |
1045 | 0,43 0,50 |
0,15 0,35 |
0,60 0,90 |
0,040 | 0,050 | Dişli çarklar,kancalar,çapa,kazma,kürek vs. yapımında .İndüksiyon ve alevle sertleştirilebilir |
1050 | 0,48 0,54 |
0,15 0,35 |
0,60 0,90 |
0,040 | 0,050 | Cer kancaları,dişliler,kazmalar,frezeli miller yapımında |
1060 | 0,55 0,65 |
0,15 0,35 |
0,60 0,90 |
0,040 | 0,050 | Miller,şaftlar,civatalar yapımında |
1070 | 0,65 0,75 |
0,15 0,35 |
0,60 0,90 |
0,040 | 0,050 | Spiral ve yaprak yaylar,makaslar,kesici basit takımlar,zımbalar,kesme kalıpları yapımında |
1090 | 0,85 0,98 |
0,15 0,35 |
0,60 0,90 |
0,040 | 0,050 | Kepçe dişlileri,greyder bıçağı,yüksek mukavemetli makine parçaları,eğe,keser,ağaç testeresi,zımba |
St 37-2 | 0,10 0,17 |
0,40 | 0,20 0,50 |
0,040 | 0,050 | İnşaat,sanayi sektöründe,kutu profil,çubuk yapımı ve sıcak haddelenmiş sanayi profilleri yapımında |
St 42 | 0,18 0,23 |
0,15 0,35 |
0,20 0,50 |
0,040 | 0,040 | İnşaat ve sanayi sektöründe,yüksek mukavemetli sıcak çekilmiş sanayi profilleri yapımında |
St 50-2 | 0,27 0,34 |
0,30 | 0,20 0,50 |
0,050 | 0,050 | Basma gerilimine maruz yüklerde, manivelalar ,miller ,hassas olmayan dişliler kalıp ve pres altlıkları imalinde |
St 52-3 | 0,15 0,20 |
0,20 0,40 |
1,20 1,50 |
0,040 | 0,040 | Sanayi ve inşaat sektöründe mukavemet gerektiren durumlarda |
St 60 | 0,36 0,44 |
0,30 | 0,20 0,50 |
0,050 | 0,050 | Mukavemet gerektiren makine elemanları,dişli çarklar vs. yapımında |
St 70 | 0,46 0,54 |
0,30 | 0,20 0,50 |
0,050 | 0,050 | Perçin,özel cıvata kama ve mukavemet gerektiren makine elemanları yapımında |
C 22 | 0,17 0,24 |
0,40 | 0,30 0,60 |
0,045 | 0,045 | Makine elemanları,cıvata,somun üretiminde kullanılır.Isıl işlem uygulanabilir |
C 35 | 0,32 0,39 |
0,40 | 050 0,80 |
0,045 | 0,045 | Cıvata,uskur mili,dişli çarklar,taşıyıcı dingil yapımı.Isıl işlem uygulanabilir.İndüksiyon ve alevle sertleştirilebilir. |
C 45 | 0,42 0,50 |
04,0 | 0,50 0,80 |
0,045 | 0,045 | Frezeli miller,raylar,yük kancaları,manivela kolları…Isıl işlem uygulanabilir.İndüksiyon ve alevle sertleştirilebilir. |
C 60 | 0,57 0,65 |
0,40 | 0,60 0,90 |
0,045 | 0,045 | Tipik çelik malzemelerin kullanıldığı yerlerde yerlerde kullanılır.Sertleşme kabiliyeti ve mukavemeti daha iyidr. |
Ck 15 | 0,12 0,18 |
0,40 | 0,30 0,60 |
0,035 | 0,035 | Makine elemanları mukavemet gerektiren yerlerde kullanılır.Isıl işlem uygulanabilir. |
Ck 22 | 0,17 0,24 |
0,40 | 0,30 0,60 |
0,035 | 0,030 | Makine elemanları,cıvata,somun,mil,kama yapımı.Semente olabilir. |
Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu , MKE Normu Özel Nitelikte Çelik Türleri Kataloğu , MKE BASIMEVİ 1978